Geneesheer-specialist in de fysische geneeskunde en de revalidatie
Prins Albertlaan 55
3800 Sint-Truiden, Belgium
Tel. 011 58 22 94
Een fysisch geneesheer of in officiële termen "specialist in de fysische geneeskunde en revalidatie" is een arts die gespecialiseerd is in het onderzoek en de behandeling van musculoskeletale en neurologische ziekten. Hij onderzoekt en behandelt met name een zeer uiteenlopende waaier van ziektebeelden die betrekking hebben op het beendergestel, de spieren, de gewrichten, de rug en nek en de zenuwbanen.
Een fysisch geneesheer is opgeleid om deze ziekten te behandelen op een niet-operatieve manier. Hij gaat uit van een functionele aanpak en behandelt de patiënt in zijn geheel en dus niet enkel zijn symptomen.
Het werkterrein van de geneesheer-fysiotherapeut omvat dus hoofdzakelijk de “mechanische” problemen van het locomotorisch stelsel, traumatische letsels en hun gevolgen, slijtagefenomenen en sportletsels in het bijzonder.
Diagnostische technieken
De diagnostische technieken die daarbij aangewend worden zijn de standaardradiografie (gewone foto’s), de ct scan, de magnetische resonantie, de skeletscitigrafie, de echografie en de electromyografie (spier- en zenuwonderzoek).
Behandelingsmethoden
De behandelingsmethoden zijn niet-chirurgisch (operaties gebeuren door de orthopedist of de neurochirurg) en bestaan vaak uit technieken die toegepast en uitgevoerd worden door de kinesitherapeuten: warmtetoepassingen, ultrasone golven, elektrotherapie, massages, oefeningen. Dit zijn allemaal “fysische” middelen, vandaar de naam van de specialiteit = fysische geneeskunde.
Daarnaast wordt uiteraard ook gebruik gemaakt van geneesmiddelen, locale inspuitingen (“infiltraties”), manuele therapie en manipulaties. Vanuit dit laatste zal de geneesheer-specialist in de fysische geneeskunde en de revalidatie mogelijkerwijze doorverwijzen naar manueel therapeuten.
Deelgebieden
De discipline van de fysische geneeskunde en revalidatie omvat derhalve een brede waaier van deelgebieden zoals o.a. sportgeneeskunde, locomotorische pathologie (ziekten van het steun- en bewegingsapparaat), manuele therapie, revalidatiegeneeskunde, en technische onderzoeken zoals gang- en loopanalyse, bewegingsanalyse, elektromyografie en geëvoceerde potentialen. Er zijn veel raakvlakken met andere specialiteiten zoals reumatologie, orthopedie en neurologie.
Historiek
De term fysische geneeskunde is historisch ontstaan door het feit dat de fysisch geneesheren alle behandelingen deden en superviseerden die te maken hadden met fysische behandelingsmodaliteiten zoals o.a. het toepassen van elektrotherapie, heliotherapie (lichttherapie), mechanotherapie, massage, warmtetherapie en oefentherapie. Historisch was er ook al een nauwe samenwerking en nauw verband tussen de kinesitherapeuten en de fysisch geneesheer en ook vandaag is die samenwerking er nog steeds.
Omdat deze artsen zich bezig hielden met fysische modaliteiten waren het ook de fysisch geneesheren die onderzoeken met röntgenstralen en elektrische stromen deden (emg of elektromyografie en geëvoceerde potentialen). De röntgendiagnostiek werd vrij uitgebreid en wordt nu uitgevoerd door artsen die in louter medische beeldvorming gespecialiseerd zijn met name de radiologie maar de elektrodiagnostische onderzoeken zoals emg en geëvoceerde potentialen behoren nog steeds tot het diagnostische arsenaal van de fysisch geneesheer.
Verdere situering
In België zijn officieel twee soorten zorgverleners verantwoordelijk voor revalidatie: de kinesitherapeut en de specialist fysische geneeskunde en revalidatie. Deze laatste is een arts die een specialisatie van vijf jaar heeft gevolgd. Ze worden allebei door het riziv terugbetaald per prestatie, maar elk met hun eigen terugbetalingscodes.
Verdere zorgverleners met dewelke kan samen gewerkt worden zijn de manueel therapeuten.
Manueel therapeuten, kinesitherapeuten en specialisten fysische geneeskunde bieden gelijkaardige zorg aan
bij zogenaamde multidisciplinaire revalidatie wordt een combinatie van zorg toegediend, bijvoorbeeld manueel therapie, kinesitherapie, ergotherapie en logopedie, aan patiënten met complexe en invaliderende aandoeningen (vb. Na een hersenbloeding of na een zware operatie). Deze revalidatie vindt plaats in algemene ziekenhuizen of gespecialiseerde instellingen en wordt verstrekt door bijvoorbeeld de ergo- en kinesitherapeut, maar het is de specialist fysische geneeskunde die belast is met de supervisie. Alsook wanneer verwezen wordt vanuit een privé praktijk zal de geneesheer specialist de supervisie waarnemen.
Voor patiënten met minder complexe letsels, vaak van het bewegingsstelsel (vb. Een meniscusletsel), is kinesitherapie alleen vaak voldoende. Deze patiënten kunnen zowel bij de kinesitherapeut als bij de specialist fysische geneeskunde terecht want beiden bieden kinesitherapie aan.